Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Τα τρία διαδοχικά διδακτήρια του Δημοτικού Σχολείου Γέρμα (1870; – 2010)


Το δεύτερο διδακτήριο του Δημ. σχολείου Γέρμα
(1908 - 1965)
Α) Το πρώτο διδακτήριο (1870; – 1908)
Το Δημοτικό Σχολείο του Γέρμα, που, ως γνωστόν, ιδρύθηκε απ’ τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό κατά τη δεκαετία του 1770, φιλοξενήθηκε και λειτούργησε επί πολλά χρόνια στο Νάρθηκα της ενοριακής εκκλησίας του χωριού. Κατόπιν, περί το έτος 1870, οι κάτοικοι του χωριού κατασκεύασαν το πρώτο διδακτήριο του σχολείου, στο οποίο πρωτοδίδαξε ο δάσκαλος Παπαδημητρίου, που καταγόταν απ’ τη γειτονική μας Βλάστη Κοζάνης. Το διδακτήριο αυτό ήταν πολύ μικρό και στενόμακρο κι ευρίσκετο εις το οικόπεδον που είναι επάνω και ανατολικά της οικίας του Κωνσταντίνου Δούφλια. Τώρα σώζονται τα ερείπιά του, μόλις διακρινόμενα.
Το εν λόγω διδακτήριο είχε δύο αίθουσες, που ήταν αρκετά ευρύχωρες. Η μία βρισκόταν κάτω εις το ισόγειο και η άλλη στον πρώτο όροφο. Κάτω είχε κι έναν αποθηκευτικό χώρο, όπου τα παιδιά έβαζαν τα ξύλα για τις θερμάστρες. Το διδακτήριο αυτό χρησιμοποιήθηκε έως το έτος 1908.
Ο δάσκαλος Α. Αγγελής ομιλών,
στο δεύτερο διδακτήριο του Γέρμα.
Β) Το δεύτερο διδακτήριο (1908 – 1965)
Κατά το έτος 1908 οι μαθηταί του Γέρμα άρχισαν να φοιτούν σε νέο (στο δεύτερο) διδακτήριο, το οποίο ευρίσκετο στη βόρεια παρυφή του χωριού, νοτίως της οικίας Δημητρίου Βασδέκα, νυν Χρυσοστόμου Γ. Δοκάλου. Τούτο εκτίσθη στον καιρό της τουρκοκρατίας. Η Κοινότητα τότε είχε αποφασίσει να ανεγείρει ένα νέο κι ευρύχωρο διδακτήριο, επειδή το παλαιό ήταν πολύ μικρό, ετοιμόρροπο και ακατάλληλο. Οι Δημογέροντες του χωριού νοίκιασαν κατά το έτος 1905 τα κοινοτικά βοσκοτόπια σε ξένους κτηνοτρόφους και πήραν 220 τουρκικές λίρες. Μ’ αυτές κατασκεύασαν τον οικοδομικό σκελετό. Το έργο το εκτέλεσαν οικοδόμοι, που κατάγονταν από το Λέχοβο Φλωρίνης. Το οικόπεδο ήταν ενός άκληρου Γερμανιώτη, ονομαζόμενου Μπακογιάννη, που τότε είχε πεθάνει.
Τα ξύλινα πατώματα, οι πόρτες και τα παράθυρά του έγιναν με χρήματα που προέρχονταν και πάλι από την ενοικίαση των κοινοτικών βοσκοτόπων. Γι’ αυτά εδαπανήθησαν άλλες 200 λίρες. Έτσι, όλη η δαπάνη ανέγερσης του διδακτηρίου ανήλθε σε 420 λίρες τουρκικές. Την εσωτερική εργασία την έκαμε ο ξυλουργός Κωνσταντίνος  Παναγιώτου εκ Γέρμα.
Για την εποχή του ήταν ένα καλό διδακτήριο δημοτικού σχολείου. Είχε τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας, ένα γραφείο διδασκάλων, μία σάλα κι ένα υπόγειο. Τα κουφώματά του είχαν αντικατασταθεί δύο φορές. Την πρώτη φορά από τον φίλιππο Κατσάνο και τη δεύτερη από τον Σωκράτη Ζυγούρα. Αμφότεροι ήταν άριστοι ξυλουργοί του χωριού μας.
Δάσκαλοι και μαθητές στο δέυτερο διδακτήριο.
Σχολικό έτος 1957- 58.
Γ) Το τρίτο διδακτήριο (1965)
Τα χρόνια περνούσαν και το δεύτερο διδακτήριο είχε πλέον καταστεί ετοιμόρροπο κι έπρεπε να αντικατασταθεί από ένα νέο και σύγχρονο. Προς τον σκοπό αυτόν, η Κοινότητα και η Σχολική Εφορεία του Γέρμα κινήθηκαν εντατικά στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και εξασφάλισαν πρώτα το οικόπεδο του τρίτου διδακτηρίου, το οποίο αγόρασε η Κοινότητα από την οικογένεια της δασκάλας Αικατερίνης Πέλκα, έναντι 35.000 δραχμών. Τούτο ευρίσκεται στην είσοδο του χωριού κι έχει έκταση 1.700 τ.μ.
Για την ανέγερση του τρίτου και νυν υπάρχοντος διδακτηρίου εζητήθησαν τα χρήματα από το Κράτος, το οποίο έδωσε το απαιτούμενο ποσό τμηματικά και κατά περιόδους. Τα θεμέλιά του ανοίχθηκαν από τον Τριαντάφυλλο Γ. Αλεξίου και από 3- 4 άλλους Γερμανιώτες εργάτες. Ο Αγιασμός των θεμελίων έγινε στις 17 Ιουλίου 1960. Παρευρέθηκαν πολλοί αξιωματούχοι του Νομού Καστοριάς και όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του χωριού. Ομίλησαν σχετικώς, ο τότε Διευθυντής του Σχολείου Αγγελής Αγγελής κι ένας Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης. Στο τέλος προσφέρθηκαν αναψυκτικά.
Αξιωματικός του Στρατού θέτει τον θεμέλιο λίθο
του τρίτου διδακτηρίου. 17 - 7 - 1960.
Η αρχιτεκτονική μελέτη του διδακτηρίου είχε συνταχθεί από τη Μηχανική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας και το έργο εκτελέστηκε από τον πολιτικό μηχανικό Γ. Χατζηδάκη. Η ανέγερση διήρκησε 5 χρόνια, από το 1960 ως το 1965, διότι τα χρήματα δίνονταν τμηματικά. Εστοίχισε περίπου 1.100.000 δραχμές.
Το διδακτήριο αυτό είναι σύγχρονο και άνετο. Οι μαθηταί άρχισαν να φοιτούν σ’ αυτό από της 7ης Ιανουαρίου 1965. Έχει αρκετούς χώρους: Έξι αίθουσες διδασκαλίας, τρία Γραφεία, μία αποθήκη, ένα υπόγειο και δύο διαδρόμους.
Κατά το σχολικό έτος 1966 – 67 υπηρετούσαν στο Δημοτικό σχολείο του Γέρμα οι εξής διδάσκαλοι: 1) Ευάγγελος Παπαδημητρίου, Διευθυντής, 2) Γιαννούλα Κατσάνου, 3) Αγνή Αγγελή και 4) Ιωάννης Σιασιούκας, εκ Βογατσικού καταγόμενος.
Το τρίτο διδακτήριο κατά την ανέγερσή του,
έτος 1964 (;).
Το Νηπιαγωγείο διηύθυνε η νηπιαγωγός Αικατερίνη Νικολάου εκ Φλωρίνης.
Σημειώσεις: α) Το κείμενο εγράφη από τον αείμνηστο δάσκαλο Αγγελή, κατά το έτος 1967.
β) Το Δημοτικό σχολείο του Γέρμα έπαψε να λειτουργεί τον Ιούνιο του έτους 2010, επειδή είχε πολύ μικρό αριθμό μαθητών. Έκτοτε το διδακτήριό του δεν χρησιμοποιείται και παραμένει κλειστό.

Δάσκαλοι και μαθητές μπροστά στο τρίτο διδακτήριο.
Ιούνιος 1966.

Το τρίτο διδακτήριο, που σήμερα είναι κλειστό.

Κείμενο του δασκάλου Αγγελή Αγγελή ( 1971)

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012

Εμπλουτισμός του λιμνοφράγματος Γέρμα με γόνο πέστροφας

Η τεχνητή λίμνη του Γέρμα
που εμπλουτίστηκε με γόνους πέστροφας.
Με τριάντα χιλιάδες γόνους πέστροφας εμπλουτίστηκε την Παρασκευή 16 Μαρτίου 2012 το λιμνόφραγμα Γέρμα από την Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς, για να τονωθεί ο υδάτινος πλούτος της περιοχής με ψάρια.
Στην προσπάθεια αυτή αρωγός στάθηκε ο Δήμος Ορεστίδος με τη διάθεση οχήματος και οδηγού, καθώς και ένας ιχθυοκαλλιεργητής του Νομού, ο οποίος παραχώρησε τις δεξαμενές μεταφοράς των ζωντανών ψαριών και όλων των παρελκόμενων.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που συνεχίζεται και φέτος σε συνεργασία με το τμήμα αλιείας της Περιφερειακής Ενότητας και της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας, στο πλαίσιο συστηματικών ενεργειών για ενίσχυση των ιχθύων στην περιοχή μας. Η προχθεσινή ρίψη, ήταν δωρεάν, και προερχόταν από τον κρατικό ιχθυογεννητικό σταθμό Πέλλας.
Πέστροφα


Το χωριό Γέρμας Καστοριάς.
Στο βάθος του  ορίζοντα διακρίνεται το θρυλικό βουνό Μουρίκι.

Τετάρτη 7 Μαρτίου 2012

Ο λύκος στο κυνήγι

Κείμενο του Ζαχαρία Παπαντωνίου
.
Ο Λύγος αγναντεύει πρόβατα
Από κάποιο ψηλό βουνό ξεκίνησε ο λύκος… Χτες το βράδυ είδε στον ύπνο του πως έπεσε μέσα σε τρεις χιλιάδες άσπρα πρόβατα. Από τότε δεν μπόρεσε να κοιμηθεί. Ξεκίνησε και πάει να τα βρει. Πέρασε βουνά και βουνά. Δάση από έλατα κι από πεύκα, από καστανιές κι από οξιές. Περπάτησε τα φαράγγια και τις ράχες. Τρακ, τρακ, τρακ! το πάτημα του χτυπούσε δυνατά, σα να ήταν πεταλωμένος. Τ’ αγρίμια, που το γνωρίζουν αυτό το περπάτημα, έτρεξαν στην τρύπα τους. Πρώτη η αλεπού, καθώς ήταν ξαπλωμένη σε μια πέτρα, έτρεξε και χώθηκε στον τρίτο διάδρομο της φωλιάς της.
«Για να φεύγει η αλεπού», είπε ο ασβός, «κάποια μεγάλη δουλειά τρέχει»·και μπήκε σε μια ξένη τρύπα που τη βρήκε άδεια.
«Για να φεύγει ο ασβός», είπε το κουνάβι, «δεν είμαστε καλά. Κάποιος καλός κυνηγός θα βγήκε εδώ κάτω. Ας καθίσω, να μην πάει το τομάρι μου στην αγορά». Μπήκε μέσα στον κορμό ενός δέντρου εκατό χρονών. Εκεί ήταν το πατρικό του. Εκεί μέσα η μάνα των τους είχε δώσει το καλό γουναρικό, που φορούν αυτό και τ’ αδέρφια του.
Ο βοσκός Θανάσης Τσαχτσίρας με το κοπάδι του
«Δρόμο, δρόμο!» είπε ο σκαντζόχοιρος και χάθηκε. Από τον πολύ το φόβο του δεν πρόφτασε ούτε να τιναχτεί. Μέσα στ' αγκάθια του έσερνε πολλά ξερά φρύγανα.
Μόνο η νυφίτσα δεν τρύπωσε ακόμη. Έτρεχε στα κλαριά μιας πελώριας καστανιάς, σα να ρωτούσε: «Τι είναι; Τι τρέχει;».
Δεν μπορεί η νυφίτσα να ζήσει αν δε μάθει όλα τα νέα. Κοίταξε παντού με τις γυαλιστερές χαντρίτσες των ματιών της, μα κανείς δε βγήκε να της πει τίποτα. Κι η πιο φλύαρη νυφίτσα είχε κρυφτεί.
«Για να κρυφτούν όλες οι γειτόνισσες», συλλογίστηκε, «θα πει πως κάτι σοβαρό τρέχει. Ας πάμε, μην έρθουν τίποτα σκάγια». Απάνω σ’ ένα ψηλό κλώνο κάθισε ακίνητη και μαζεύτηκε έτσι που να φαίνεται ένα με το κλαδί.
Κοπάδι αιγοπροβάτων στο βουνό "Πάσχος"
Ο λύκος όλα αυτά τα καταλάβαινε. Ο αέρας τού έφερνε τη μυρουδιά των αγριμιών που έφευγαν. Είδε και τα χνάρια μερικών και κούνησε το κεφάλι του.
«Έννοια σας», είπε, «και δε βγήκα για σας. Πάω για καλό τραπέζι. Για ένα λύκο που βλέπει στον ύπνο του τρεις χιλιάδες πρόβατα, δεν αξίζετε τίποτα»·και προχώρησε.
Η πείνα του μεγάλωσε. Η δίψα του για αίμα ακόμη περισσότερο. Ακόνιζε τα δόντια του, "έκοβαν σαν το καλύτερο μαχαίρι", ήταν έτοιμος.
Μέσα στ’ άσπρα πρόβατα άρχισε να ονειρεύεται τώρα κι ένα μαύρο στη μέση. Ένα με χαϊμαλί. Μπορεί να είναι το λάγιο αρνί. Έτσι, σε κάποιο πρόβατο χαϊδεμένο από τον τσέλιγκα ήθελε να πέσει.
Ο Γερμανιώτης βοσκός Τάκης Τερλής
Αφού περπάτησε πενήντα χιλιόμετρα, έφτασε στο βουνό Μουρίκι. Σταμάτησε ευχαριστημένος. Άκουσε τα κουδούνια από το κοπάδι του Θανάση: «Μπράβο, Θανάση», είπε, γιατί τα γνώρισε τίνος είναι.
Στην καλύτερη όμως στιγμή, τη στιγμή που ετοιμάστηκε να χιμήξει, έξαφνα είδε δυο ξαδέρφους του μπροστά, το Μούργο και τον Πιστό. Οι δυο αυτοί μαντρόσκυλοι του γερο-Θανάση πήδησαν απάνω του, μια τουφεκιά ακούστηκε, δεύτερη, τρίτη… Σε μια στιγμή μάζεψε όλη του τη δύναμη, τινάχτηκε μακριά και κατόρθωσε να τους ξεφύγει.
Φώναξαν οι τσοπάνηδες, το κοπάδι αναταράχτηκε, σκύλοι γάβγιζαν μακριά, η ταραχή απλώθηκε από ράχη σε ράχη.
Τομάρια λύκου και αλεπούδων στην Αχρίδα
 ( Απ' το βιβλίο του "Τα Ψηλά Βουνά")
Τα αιγοπρόβατα του Γιώργου Τάσιου
Ο Μούργος
Τα πρόβατα του Γιώργου Δόβα στο βουνό "Αμάραντος"

Σκύλα με το κουτάβι της