Στα εξωτικά αγριολούλουδα του βουνού «Μουρίκι». 30 Απριλίου 2012.

Υδροχαρές αγριολούλουδο του Μουρικιού.

Η Δευτέρα 30 Απριλίου 2012 ήταν μια υπέροχη ανοιξιάτικη ημέρα, με καταγάλανο ουρανό, λαμπρό ήλιο και με ιδανική θερμοκρασία. Την ημέρα αυτή, ο Γράφων Γιώργος Αλεξίου, αποφάσισα να μεταβώ και να προϋπαντήσω την Πρωτομαγιά της υστεραίας στο μαγευτικό βουνό Μουρίκι του Γέρμα Καστοριάς, όπου πέρασα τα παιδικά μου χρόνια, όντας γιος επαγγελματία ξυλοκόπου.

Το βουνό Μουρίκι έχει μέγιστο ύψος 1.703 μ., είναι κατάφυτο από αιωνόβια δένδρα οξιάς, βελανιδιάς και νεροπλάτανου, διαθέτει βαθιές χαράδρες και ειδυλλιακές κοιλάδες με γάργαρα νερά, και είναι στολισμένο με αναρίθμητα εξωτικά αγριολούλουδα.

Αναχώρησα απ’ την Καστοριά για το Μουρίκι την 8^η πρωινή ώρα της αναφερόμενης ημέρας και, αφού ταξίδεψα με το αυτοκίνητό μου 50 λεπτά περίπου, έφθασα και στάθμευσα στην περιοχή Βαθύλακκος, και πιο συγκεκριμένα, στο σημείο που σμίγουν τα ορμητικά νερά τής «Μαύρης Πέτρας» και της «Χαρούπας» (υψόμετρο 1.500 μ., περίπου). Ακολούθως «χώθηκα» μέσα στα πυκνά δάση της οξιάς, ανεβοκατέβηκα σε αρκετές βαθιές χαράδρες και είδα τους επάλληλους μικρούς καταρράκτες της κοίτης τους. Αμέσως μετά περιδιάβηκα τα ξέφωτα του δάσους κι εντόπισα, εξέτασα, θαύμασα και φωτογράφησα πάμπολλα αγριολούλουδα. Τα ωραιότερα απ’ αυτά τα άνθη του βουνού (οι φωτογραφίες τους) παρουσιάζονται εδώ.
(Βλέπε σχετικό βίντεο: http://www.youtube.com/watch?v=qocuDFWsroY&feature=g-all-u)

Χαρακτηριστικό λιβάδι στην Πυράσσα Μουρικιού.

Πυκνό δάσος οξιάς στο Μουρίκι.

Μικρός καταρράκτης στο Μουρίκι.

Δάσος οξιάς.

Το εύοσμο "γκορέτσι" των Γερμανιωτών.
(Primula Elatior)

Saxifraga Sibthorpii.

Viola Riviniana.

Κίτρινη Μαργαρίτα (Doronicum C.)

Πανέμορφο αλπικό αγριολούλουδο.

Dactylorhiza Sambucina.

Ornithogalum Nanum.

Ο Γιώργος Αλεξίου στο ρέμα της Χαρούπας.

Έχιδνα (οχιά) στο βουνό Αμάραντος Κορησού.

Η θρυλική Κλεοπάτρα με την οχιά.

Σήμερα το πρωί, 24-4-2012, ταξίδευσα με το αυτοκίνητό μου από την Κορησό προς τον Γέρμα Καστοριάς. Όταν έφθασα στην τοποθεσία «Μεγάλος Λάκκος» του βουνού «Αμάραντος», κατέβηκα απ’ το όχημα και βάδισα 2-3 μέτρα προς την όχθη τής εκεί ευρισκόμενης ειδυλλιακής κοιλάδας, για να παρατηρήσω τους μικρούς καταρράκτες της. Ξαφνικά είδα μπροστά μου σε απόσταση 30 εκατοστών μία μεγάλη Οχιά, την οποία σίγουρα θα πατούσα. Αμέσως οπισθοχώρησα έντρομος. Μετά από λίγο την πλησίασα με προσοχή και την παρατήρησα επί αρκετή ώρα. Είχε καταπληκτική χρωματική προσαρμογή με το έδαφος και παρέμενε συνεχώς και τελείως ακίνητη, σαν να ήταν νεκρή. Κατόπιν τη φωτογράφησα 3-4 φορές, την άφησα ήσυχη και συνέχισα απρόσκοπτα το ταξίδι μου.

Ακολούθως παραθέτω ένα σύντομο κείμενο για την οχιά, που είναι καταχωρημένο στο Διαδίκτυο (Βικιπαίδεια).

Οχιά (Vipera)

H οχιά είναι γένος ιοβόλων φιδιών, που ανήκουν στην οικογένεια Βιπερίδες και στην τάξη Λεπιδωτά. Πρόκειται για το μοναδικό ιοβόλο (και γι’ αυτό επικίνδυνο) φίδι στην Ελλάδα. Συχνάζει σε παλαιούς τοίχους, ακαλλιέργητα μέρη με κλαδιά και πέτρες, ενώ μερικές φορές βρίσκεται κοντά σε κατοικίες.

Η θεματική οχιά, του βουνού Αμάραντος.

Το σώμα τής οχιάς έχει σχήμα κυλίνδρου, χρώμα σταχτί προς το ξανθό και καλύπτεται από φολίδες, όπως και το κεφάλι. Επίσης, στη ράχη το φίδι έχει σκούρα σχέδια σε σχήμα τεθλασμένης γραμμής, ενώ στο κεφάλι τα σχήματα που έχει σχηματίζουν το γράμμα Χ ή Λ. Το μήκος φθάνει στα αρσενικά μέχρι 60 εκατοστά. Τα θηλυκά έχουν πιο μικρό μήκος. Το κεφάλι της είναι πιο πλατύ προς τα πίσω και διακρίνεται έντονα από το σώμα. Η ουρά της είναι κοντή. Έχει δυνατή όραση ακόμα και στο σκοτάδι, ενώ η ίριδα των ματιών της έχει την ιδιότητα να αλλάζει ανάλογα με την ένταση του φωτός. Στην άνω γνάθο είναι εξοπλισμένη με δύο μυτερά δόντια, μεγαλύτερα από τα κοινά που έχει, τα οποία συνδέονται με αδένες που εκκρίνουν δηλητήριο.

Όταν η οχιά δαγκώσει τη λεία, τότε πιέζονται οι αδένες και εκκρίνεται δηλητήριο, το οποίο μέσω των δοντιών περνά στην πληγή του θύματος. Η ποσότητα του δηλητηρίου είναι ανάλογη με το μέγεθος του φιδιού.Κάθε χρόνο το δέρμα της αλλάζει, ενώ ανήκει στα είδη που πέφτουν σε χειμερία νάρκη.

Η τοποθεσία "Μεγάλος Λάκκος" Αμάραντου.

Οι ενήλικες οχιές τρέφονται με μικρά ζώα, όπως ποντίκια, άλλα ερπετά και πτηνά. Το δηλητήριό της είναι επικίνδυνο. Προκαλεί συμπτώματα πόνου, οίδημα και νέκρωση, όπως επίσης και απώλεια αίματος. Ο θάνατος συνήθως επέρχεται από την πτώση της αρτηριακής πίεσης. Οι Οχιές, εάν δεν πατηθούν, πιαστούν ή απειληθούν άμεσα, δεν επιτίθενται στον άνθρωπο.

Γεννά 10-20 ζωντανά μικρά, τα οποία έχουν δηλητήριο. Η τροφή τους είναι κυρίως σαύρες.

Ο θάνατος της Κλεοπάτρας από δήγμα (τσίμπημα) οχιάς

Η θρυλική Κλεοπάτρα η Ζ΄ (Ιανουάριος 69 π.Χ. –12 Αυγούστου,30 π.Χ.) ήταν η τελευταία βασίλισσα της ελληνιστικής Αρχαίας Αιγύπτου. Υπήρξε ικανή και δαιμόνια μονάρχις κι έγινε διάσημη, διότι κατάφερε να γοητεύσει τους πανίσχυρους Ρωμαίους αυτοκράτορες, Γάιο Ιούλιο Καίσαρα και Μάρκο Αντώνιο. Το τέλος της ήταν τραγικό. Αυτοκτόνησε με (από) το δηλητηριώδες τσίμπημα μιας ασπίδας (είδος οχιάς). Αυτός ο πρωτόφαντος θάνατός της ενέπνευσε διαχρονικά πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες και (που) τον ζωγράφισαν σε σημαντικούς πίνακές τους. Μερικοί απ’ αυτούς τους πίνακες ζωγραφικής παρουσιάζονται εδώ.

Ο θάνατος της Κλεοπάτρας.
Πίνακας του Cagnacci, 1658.

(Γιώργος Τ. Αλεξίου)

Η Κλεοπάτρα και η έχιδνα.
Έργο του Gianpettino,

Ο θάνατος της Κλεοπάτρας. Πίνακας έτ.1892.

Η Κλεοπάτρα νεκρή. έργο του Ζ. Α. Ρίξενς, 1874.

Η ανεμώνη, το πανέμορφο αγριολούλουδο.

 

Η ανεμώνη.

    Το όμορφο χωριό «Ο Γέρμας» Καστοριάς βρίσκεται, ως γνωστόν, στην άκρη μιας ειδυλλιακής κοιλάδας, που περιβάλλεται από ψηλά δασωμένα βουνά. Ένα απ’ αυτά τα βουνά είναι και «ο Πάσχος», που ονομάστηκε έτσι, επειδή στις ερατεινές πλαγιές του εόρταζαν οι παλαιοί Γερμανιώτες, του 18^ου και του 19^ου αιώνα, το Πάσχα.

Ο Πάσχος είναι ένα προσηλιακό βουνό και γι’ αυτό στα ξέφωτα του δάσους και στους θαμνότοπούς του φύονται πάμπολλα και ωραιότατα αγριολούλουδα. Στα εν λόγω αγριολούλουδα περιλαμβάνεται και η «ντελικάτη» Ανεμώνη ή Ανεμολούλουδο, που ανθίζει δύο φορές το χρόνο, κατά τους μήνες Απρίλιο και Οκτώβριο, αντίστοιχα. Η Ανεμώνη έλαβε αυτό το υπέροχο όνομα απ’ τους Αρχαίους Έλληνες, επειδή ριζώνει σε μέρη που είναι εκτεθειμένα στους ψυχρούς ανέμους.



Βλαστός και άνθος ανεμώνης.

    Η ανεμώνη είναι μία πολυετής πόα, που στα βουνά του Γέρμα φθάνει σε ύψος τα 30 εκατοστά. Η ρίζα της είναι βολβός, ο δε βλαστός της είναι λεπτός και χνουδωτός κι έχει χρώμα καφεπράσινο. Στη βάση του βλαστού υπάρχουν αρκετά φύλλα, που έχουν μακρύ μίσχο και έλασμα αποτελούμενο από τρία τμήματα με βαθείς λοβούς. Στο μέσον του ίδιου βλαστού υπάρχουν επίσης και άλλα 3 - 4 φύλλα, τα οποία σχηματίζουν ομάδα, είναι άμισχα και διαιρούνται σε λεπτούς λοβούς. Στην κορυφή τού κάθε βλαστού βγαίνει μόνο ένα άνθος, που είναι μεγάλο κι εντυπωσιακό. Έχει 8 – 10 πέταλα χρώματος ιώδους - ροζ, πολλούς στήμονες με μπλε ανθήρες και στο κέντρο πολυάριθμα πυκνά και λεπτά καρπόφυλλα που δημιουργούν έναν ιδιότυπο κώνο.

«Το αγριολούλουδο Ανεμώνη συνδέεται με τον αρχαίο ερωτικό μύθο του Άδωνι και της Αφροδίτης. Σύμφωνα με αυτόν το μύθο, ο Άδωνις βγήκε κάποτε για κυνήγι στο δάσος. Εκεί ο θεός Άρης, που ζήλευε τον Άδωνι επειδή ήταν εραστής της Αφροδίτης, μεταμορφώθηκε σε άγριο κάπρο, επιτέθηκε στον Άδωνι και τον σκότωσε.

Φύλλο βάσης ανεμώνης.



Απαρηγόρητη η Αφροδίτη πήρε στην αγκαλιά της το άψυχο σώμα του αγαπημένου της και, όπως λέγεται, ράντισε με νέκταρ την πληγή του. Αμέσως τότε ξεπήδησε απ’ την πληγή ένα όμορφο λουλούδι. Μόνο που η ζωή αυτού του λουλουδιού κρατάει λίγο. Όταν ο άνεμος φυσάει κάνει τα μπουμπούκια του φυτού να ανθίσουν και ύστερα ένα άλλο ανεμοφύσημα παρασέρνει τα πέταλα μακριά. Έτσι το λουλούδι αυτό ονομάστηκε Ανεμώνη ή Ανεμολούλουδο, επειδή ο άνεμος βοηθάει την ανθοφορία του αλλά και την παρακμή του (απ’ το Διαδίκτυο)».

Η παρούσα σύντομη αναφορά στο αγριολούλουδο Ανεμώνη θα κλείσει με την παράθεση ενός υπέροχου ομώνυμού της ποιήματος.

 Ανεμώνη

Κάτω, χαρούλες, κι όλο φως οι μυγδαλιές

τρελό χορό μέσα στους δρόμους αρχινίσαν

κι εδώ στους λόφους ανεμώνες αγκαλιές

μια πρώιμη άνοιξη, χιλιόχρωμη σκορπίσαν.

………………………………………………

Μια πρώιμη άνοιξη!…Πώς φεύγουν οι καιροί…

Ήταν και τότε όπως και σήμερα ο λόφος

κι εσύ παιδούλα σαν αγάπη τρυφερή

μάζευες λούλουδα στο δειλινό χρυσόφως.

……………………………………………

Σ’ αναθυμούμαι όπως ερχόσουν ντροπαλά

με το μικρό μπουκέτο σου γλυκιά και μόνη

κι εστάθης δίπλα μου και μου ’δωσες δειλά

μιαν ανεμώνη.

Τάκης Χατζηαναγνώστου

Α’ Βραβείο Λογοτεχνίας σε διαγωνισμό του 1952

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Τραγούδι η Ανεμώνα:

http://www.youtube.com/watch?v=YOkZgo_CfCs



Το χωριό Ο Γέρμας, όπου φύεται η ανεμώνη



Ομάδα φυτών ανεμώνης.

Το φυτό «Σκάρφη» (Ελλεοβόρος ο κυκλόφυλλος) με τις θεραπευτικές ιδιότητες

Ανθοφόρος και καρποφόρος βλαστός σκάρφης.

Η Σκάρφη είναι ένα πολυετές και ποώδες φυτό ύψους 30 – 40 εκατοστών, που βλασταίνει και ανθίζει στις εξοχές του Γέρμα, περί τα τέλη του Χειμώνα και τις αρχές της Άνοιξης. Η μορφή του φυτού αυτού είναι κάπως παράξενη. Από το μαύρο και ισχυρό ρίζωμά του βγαίνουν, κατά την προαναφερόμενη χρονική περίοδο, 2 - 3 βαθυπράσινοι φυλλοφόροι και άλλοι τόσοι ανθοφόροι βλαστοί. Οι φυλλοφόροι βλαστοί έχουν στην κορυφή τους μία χοάνη από 9 - 10 γραμμοειδή φύλλα, μήκους 10 - 15 εκατοστών, ενώ οι ανθοφόροι έχουν από 2 έως 5 μεγάλα κωδωνοειδή άνθη, πράσινου – κιτρινοπράσινου χρώματος! Ο καρπός του είναι σωροκάρπιο, αποτελούμενο από 3 – 6 θυλάκους. Τα σπέρματά του είναι καστανά και διαθέτουν ένα σαρκώδες πλευρικό πτερύγιο (ελαιόσωμα).

Φυλλοφόροι και ανθοφόροι βλαστοί σκάρφης.

Η σκάρφη διαθέτει την ουσία ελλεβορίνη, που έχει πολλές καταπραϋντικές και θεραπευτικές ιδιότητες και γι’ αυτό χρησιμοποιείται από την επίσημη φαρμακολογία και ιατρική, καθώς και από τη λαϊκή ιατρική και θεραπευτική. Οι αρχαίοι Έλληνες, όταν έβλεπαν κάποιον ατίθασο και νευρικό άνθρωπο, χρησιμοποιούσαν την παροιμιώδη έκφραση «ελλεοβόρου δείται», δηλαδή πρέπει να πάρει ελλεόβορο (σκάρφη), διότι έχει ανάγκη ηρεμίας και ύπνου.

Τα ζώα δεν τρώνε τη σκάρφη, επειδή η εμπεριεχόμενή της ουσία ελλεβορίνη είναι δηλητηριώδης. Λόγω αυτής της θανατηφόρας ιδιότητάς της, οι μνησίκακοι χωρικοί της παλαιάς εποχής "σκάρφιζαν" (δηλητηρίαζαν} με τη ρίζα και το απόσταγμα του εν λόγω φυτού τα αιγοπρόβατα και τα οπωροφόρα δέντρα των εχθρών τους. Συγκεκριμένα, ράντιζαν με χυμό σκάρφης τις ανάλογες ζωοτροφές και τοποθετούσαν μέσα σε σχισμές των «μισητών» δέντρων ρίζες σκάρφης, που τα ξήραιναν αμέσως.

Ομάδα φυτών σκάρφης.

Ο Γράφων Γιώργος Αλεξίου, όντας φυσιολάτρης, περιδιαβαίνει κάθε χρόνο, κατά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο, την ύπαιθρο του χωριού του όπου αυτοφύεται η σκάρφη, αναζητά κι εντοπίζει τα ανάλογα φυτά, τα περιεργάζεται και θαυμάζει κι απολαμβάνει την ιδιότυπη ομορφιά τους.

Φυλλοφόρος βλαστός σκάρφης.

Σωροκάρπιο και άνθος σκάρφης.

Δωμάτιο ξενοδοχείου
με ονομασία και φωτογραφία σκάρφης.