Κέντρο Περιβάλλοντος Γέρμα: Το «Αμπέλι του Αγγελή» στον Γέρμα Καστοριάς.

Άποψη του Γέρμα από το Αμπέλι του Αγγελή.

Ο Γέρμας Καστοριάς ήταν παλαιότερα, πριν το έτος 1960, ένα από τα μεγαλύτερα αμπελοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας. Οι 300 αγροτικές οικογένειές του διατηρούσαν και καλλιεργούσαν περίπου ισάριθμα αμπέλια και παρήγαν τ’ ανάλογα προϊόντα (: κρασί, μούστο, πετιμέζι, μουστόπιτες , μουσταλευριές, σταφυλαρμιές, σουτζούκια, ξύδι και ρακί).

Από τ’ αναφερόμενα αμπέλια του Γέρμα, το γνωστότερο βρισκόταν στην περιοχή «Χάβος» και ανήκε στον δάσκαλο Στυλιανό Αγγελή († 1964) Το αμπέλι αυτό είχε έκταση 3 – 4 στρεμμάτων και διέθετε πάμπολλα σταφυλοφόρα κλήματα εξαιρετικών ποικιλιών. Ανάμεσα στα κλήματά του υπήρχαν και μερικές καρυδιές, μία κερασιά, μία αμυγδαλιά, έξι σουρβιές και μία μεγάλη βελανιδιά.

Κερασιά και καρυδιές στο αμπέλι του Αγγελή.
Στο βάθος δεξιά διακρίνεται ο Γέρμας.

Όταν ο αείμνηστος δάσκαλος Στυλιανός (Στεργιανός) και η νοικοκυρά γυναίκα του Πολυξένη επρόκειτο να «ξεπαλουκώσουν», να σκάψουν και να τρυγήσουν το αμπέλι, προσκαλούσαν για βοήθεια 5 - 6 εργατικές γυναίκες του χωριού. Οι γυναίκες αυτές ξεκουράζονταν και γευμάτιζαν το μεσημέρι κάτω απ’ την προαναφερόμενη μεγάλη βελανιδιά, που βρισκόταν στο άνω μέρος του αμπελιού. Το γεύμα τους περιελάμβανε απαραιτήτως γερμανιώτικη φασολάδα και πεντανόστιμες χορτόπιτες, τις οποίες έπλαθαν κι έψηναν στο σπίτι τους, η χρυσοχέρα κόρη τού Στυλιανού Σεβαστή Καραδήμου με την κόρη της κ. Ρίτσα, και η νύφη του Αναστασία με τη δασκάλα κόρη της Αγνή Αγγελή – Παπαδημητρίου.

Κληματαριά του αμπελιού επάνω σε καρυδιά.
Η μόνη που σώζεται σήμερα.

Το εξεταζόμενο αμπέλι το φύλαγε από τους κλέφτες, την εποχή που ωρίμαζαν τα σταφύλια του, ο βοσκός Λάζαρος Κοντσιώτης, που ήταν γείτονας και φίλος της οικογένειας Αγγελή. Το γεγονός αυτό το κοινοποιούσε στο Μεσοχώρι (πλατεία) ο Στεργιανός λέγοντας: «Εγώ δεν φοβάμαι τους κλέφτες, διότι το αμπέλι μου το φυλάγει ο Λάζαρος με το κυνηγητικό του όπλο».

Όταν απεβίωσε ο Στεργιανός, το έτος 1964, ανέλαβε την καλλιέργεια του αμπελιού ο δάσκαλος γιός του Αγγελής Αγγελής. Δυστυχώς και αυτός απεβίωσε το 1970, σε ηλικία 62 ετών, και από τότε το αμπέλι εγκαταλείφθηκε.

Το αγροτεμάχιο του υπόψη αμπελιού το επισκέπτονταν τακτικά κατά τα τελευταία χρόνια, χάριν αναψυχής, ο έτερος γιος τού Στεργιανού ιατρός Μιχάλης και ο αείμνηστος εγγονός του Γιάγκος Αγγελής. Σήμερα το επισκέπτονται περιστασιακά μόνον οι βοσκοί της περιοχής, καθώς και οι φυσιολάτρες Γερμανιώτες, οι άνω των 60 ετών, οι οποίοι έχουν γλυκές αναμνήσεις απ’ την εποχή που ο τρύγος στο χωριό τους ήταν μία μεγάλη αγροτική γιορτή.