Τα κάστανα του Γέρμα. Συγκομιδή τους στις 27 Σεπτεμβρίου 2012.

Κάστανα του Γέρμα

Το χωριό «ο Γέρμας» Καστοριάς είναι, ως γνωστόν, κτισμένο σε μια ειδυλλιακή κοιλάδα με γόνιμο έδαφος, η οποία περιβάλλεται από ψηλά δασωμένα βουνά και αρδεύεται από τρεχούμενα νερά. Στην κοιλάδα αυτή και στις πλαγιές των γύρω βουνών της φύονται σποραδικά πολλά καρποφόρα δέντρα, όπως καρυδιές, αχλαδιές, μηλιές, αμυγδαλιές, καστανιές κ.ά.

Αναφορικά με τις καστανιές σημειώνουμε, ότι αυτές πρωτοφυτεύτηκαν στον Γέρμα περί το έτος 1970. Έως τότε υπήρχε στο χωριό μόνο μία καστανιά (!), στην τοποθεσία «Κυρακάλια», την οποίαν είχε φυτέψει πριν το έτος 1930 ο αείμνηστος Μήταλας (Ζήσης Πανές).

Κατά τη δεκαετία του 1970 φύτεψαν τις πρώτες καστανιές στον Γέρμα, ο Τριαντάφυλλος Αλεξίου στο βουνό Πάσχος και ο Γεώργιος Τάσιος στην τοποθεσία Μπίλια. Αργότερα φύτεψαν καστανιές και άλλοι Γερμανιώτες, όπως ο δάσκαλος Αναστάσιος Τζούνας στο Μακρυβούνι, ο Γεώργιος Ντοκάλου στο Κοκκινονέρι και ο Κώστας Ε. Έξαρχος στο Σελιό. Τις καστανιές αυτές τις «Τσιολνούν (τινάζουν)» οι Γερμανιώτες και μαζεύουν τα νόστιμα κάστανά τους περί τα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου.

Ο Γέρμας

Εφέτος, την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012, οι αδελφοί Γιώργος και Κώστας Αλεξίου τσιόλισαν (τίναξαν) τις καστανιές τους που βρίσκονται στο βουνό Πάσχος και συνέλεξαν τα κάστανά τους. Φωτογραφίες απ’ αυτήν την καστανοσυγκομιδή πλαισιώνουν το παρόν κείμενο.

Ο Γιώργος Αλεξίου τινάζει καστανιά.

Καστανιά στον Πάσχο

Κουβάς με κάστανα

Κουβάδες και τσουβάλι με "σιούγκλες" κάστανα
(κάστανα με το περίβλημά τους).

Καστανιά κοντά στο "Πηγαδάκι".

Ο Γιώργος Αλεξίου μεταφέρει κάστανα.

Ο Κώστας Αλεξίου μαζεύει κάστανα.

Φθινοπωρινή επίσκεψη στη λίμνη του Γέρμα. 21 Σεπτεμβρίου 2012.

Ερασιτέχνης αλιέας στη λίμνη του Γέρμα.

Η Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012 ήταν μια γλυκιά ημέρα με λαμπερό ήλιο, γαλανό ουρανό και καθαρή ατμόσφαιρα. Το πρωινό της ημέρας αυτής, ο γράφων Γιώργος Αλεξίου αποφάσισα να μεταβώ απ’ την πόλη της Καστοριάς στο γενέθλιο χωριό μου, τον Γέρμα Καστοριάς, να περιπλανηθώ στις ειδυλλιακές εξοχές του, να ιδώ και να θαυμάσω τις φυσικές ομορφιές τους, και να «τιμήσω» μ’ αυτόν τον τρόπο τη φετινή «Φθινοπωρινή Ισημερία (21 Σεπτεμβρίου)». Κι αυτό έπραξα.

Αφίχθηκα στον οικισμό του Γέρμα περί την 9^η πρωινή ώρα κι αμέσως πήρα το δρόμο που οδηγεί στην ερατεινή περιοχή της Γιάζας, όπου βρίσκεται η ομώνυμή της τεχνητή λίμνη. Αφού πέρασα επάνω από το γεφυράκι του «Μουρικίσιου» ποταμού, έφθασα στην κατάφυτη τοποθεσία «Σελιό». Εκεί στάθηκε επί αρκετή ώρα και παρατήρησα τα πάμπολλα οπωροφόρα δέντρα της περιοχής και τα καταπράσινα λιβάδια της. Κατόπιν βάδισα προς τον προορισμό μου, έχοντας στ’ αριστερά την κοιλάδα «Κοκκινονέρι» και παρατηρώντας στα δεξιά τις βελανιδιές και τ΄ αναρίθμητα κυκλάμινα  του βουνού «Χριστοφόρος».

Μερική άποψη της λίμνης Γέρμα. 21-9-2012.

Ύστερα από λίγη ώρα διήλθα και το δεύτερο γραφικό γεφύρι της διαδρομής, που βρίσκεται μπροστά στο κτήμα του Γιώργου Παπακώστα, και κατόπιν έστριψα δεξιά και προσέγγισα την όμορφη λίμνη της Γιάζιας. Εκεί συνάντησα τους ερασιτέχνες ψαράδες τού Γέρμα, Κώστα Ε. Έξαρχο, Θεμιστοκλή Λιάντζη και Σάκη Υφαντή, και είδα τα μεγάλα γριβάδια που είχαν ήδη αλιεύσει. Ακολούθως κάθισα και ξαπόστασα δύο ώρες, περίπου, στις πράσινες όχθες της λίμνης, παρατήρησα τις πάμπολλες ομορφιές της κι έλαβα αρκετές φωτογραφίες της. Τέλος, αναχώρησα για την Καστοριά μέσω Κορησού, όπου έφθασα κατά το μεσημέρι έμπλεος χαράς κι ευχαρίστησης.

Ο Γερμανιώτης Σάκης Υφαντής ψαρεύει στη λίμνη.

Ο Θέμις Λιάντζης δείχνει το μεγάλο ψάρι που αλίευσε.

Η κοιλάδα "Κοκκινονέρι".

Η περιοχή στην εξωτερική πλευρά του λιμνοφράγματος.

Οι αγριογκορτσιές του Κουτσιούκη πλησίον της λίμνης.

Άλλη άποψη της λίμνης.





Το παρόχθιο δάσος της λίμνης.

"Βελούδινος" χλοοτάπητας στην όχθη της λίμνης.

Η πανέμορφη Κορησός.
Στο βάθος η λίμνη της Καστοριάς.

Το τσιόλισμα (: τίναγμα) των δέντρων καρυδιάς στον Γέρμα Καστοριάς. Τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου.

Πεντανόστιμα καρύδια του Γέρμα.

Το όμορφο χωριό Γέρμας Καστοριάς βρίσκεται σε μια ορεινή τοποθεσία με πολλά νερά, όπου αυτοφύονται κι ευδοκιμούν πάμπολλες καρυδιές διαφόρων ποικιλιών. Οι καρυδιές («καρυές») που παράγουν μεγάλους καρπούς με λευκή και νόστιμη ψίχα (: με άσπρες «κοκοσιάρες») λέγονται στον Γέρμα «τσιποκάρυδες», ενώ αυτές που κάνουν καρπούς μικρούς και σκληρούς, και που ανοίγουν με μεγάλη δυσκολία, λέγονται «κωνσταντίναβες» (Κωνσταντίνος = σκληρός).

Γερμανιώτης "τσιολίζει" την καρυδιά του. 17 - 9 - 2012.

Οι φιλόπονοι αγρότες του Γέρμα ποτίζουν και φροντίζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους τις καρυδιές τους, για να παράξουν πολλούς και εύγευστους καρπούς. Τους καρπούς αυτούς τους συλλέγουν κατά τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, περί τα μέσα Σεπτεμβρίου μεταβαίνουν οικογενειακώς στις καρυδιές τους που έχουν τα πρωιμότερα καρύδια, κι εκεί οι άντρες τις «τσιολνούν» (: χτυπούν γερά τα κλαδιά τους) με τον «ούρο». Ο «ούρος» είναι ένα λεπτό ραβδί από δέντρο οξιάς του Μουρικιού, μήκους 4 – 5 μέτρων.



Φθινοπωρινή άποψη του Γέρμα. 17 - 9 - 2012.

"Τσιολισμένα" καρύδια.



Μόλις τελειώσει το «τσιόλισμα», οι γυναίκες και τα παιδιά συλλέγουν τα πεσμένα καρύδια, πρώτα σε κουβαδάκια και μετά σε τσουβάλια. Κατόπιν μεταφέρουν τα καρύδια στις οικίες τους, τα «ξεκαχτίζουν» [(: κομματιάζουν με σουγιά το «καρυδοτσόφλι» τους (: το πράσινο κέλυφος)], και παίρνουν τις «κάχτες» (: καρύδια χωρίς τσόφλι). Τις «κάχτες» τις απλώνουν να στεγνώσουν σε σκιερό μέρος και κατόπιν τις αποθηκεύουν και καταναλώνουν την ψίχα τους το χειμώνα ή τις πωλούν σε έμπορο.

Κουβαδάκι με συλλεγέντα καρύδια.
Στο βάθος ο Γέρμας.

Τσουβάλι γεμάτο με καρύδια.

Καρύδια δίπλα σε φθινοπωρινά αγριολούλουδα,
που  στον Γέρμα φέρουν την ονομασία "Χέρι της Παναγιάς".



"Καρυδοτσόφλια"



Οι "Κάχτες".

Η όμορφη περιοχή «Κοκκινονέρι» στον Γέρμα Καστοριάς

Βελανίδι στο "Κοκκινονέρι"

Το «Κοκκινονέρι» είναι μια ειδυλλιακή περιοχή του Γέρμα Καστοριάς, η οποία έχει έκταση περί τα 150 στρέμματα και περιλαμβάνει ποτιστικούς αγρούς, πράσινα λιβάδια, οπωροφόρα δέντρα, καλλιέργειες φασολιών, λαχανόκηπους, πολλές καρυδιές και λεύκες, μερικές αιωνόβιες βελανιδιές, πάμπολλες λεπτοκαρυές κ. ά. Οι φυσιολάτρες κάτοικοι του Γέρμα γνωρίζουν καλώς τα θέλγητρα της αναφερόμενης περιοχής και γι’ αυτό την επισκέπτονται πολύ συχνά.

Ο γράφων δάσκαλος Γιώργος Αλεξίου, όντας ένας απ’ αυτούς (τους λάτρεις της φύσης), μεταβαίνει τακτικά στο «Κοκκινονέρι» και απολαμβάνει τις ομορφιές και τα καλούδια του (: πεντανόστιμα φρούτα). Το ίδιο έπραξε και σήμερα Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012. Μετέβη και περιπλανήθηκε επί 2 ώρες περίπου στα μονοπάτια του, στα ξέφωτα, και στους οπωρώνες, παρατήρησε τα ποικίλα φυτά και τ’ αγριολούλουδα και γεύτηκε αχλάδια, μήλα, βατόμουρα, σταφύλια, κράνα, κορόμηλα και καρύδια. Πολλά απ’ αυτά που είδε τα θαύμασε κι έλαβε φωτογραφίες τους, τις οποίες παρουσιάζει εδώ μαζί με το παρόν κείμενο και μ’ ένα τρυφερό ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου.

Χαρακτηριστικό τοπίο στο "Κοκκινονέρι"

Ποίημα του Α. Εμπειρίκου

«…Καιροί καλοί σαν μήλα του Σεπτέμβρη,

Στους εραστάς πηγαίνουνε τα φρούτα

Των κήπων και των ασπασμών

Της ανδρικής και γυναικείας συσχετίσεως

Πάσης μορφής του έρωτος…»

(Απόσπασμα απ’ το ποίημά του «Επαλήθευσις»

Λιβάδι στο "Κοκκινονέρι"

Αγροτικό δρομάκι

Δρόμος και τσιμενταύλακο άρδευσης.
Κατασκευή του αείμνηστου Ζήση Δαραβίγκα.

"Βατσνόμπουρα" (βατόμουρα)

Το αγριολούλουδο "Χέρι της Παναγιάς".

Κυκλάμινα.

Κορμός αιωνόβιας και πανύψηλης βελανιδιάς.

Γλυκόξινα "κούμπουλα" (κορόμηλα).

Κατακκόκινα κράνα.

Κυδωνόμηλα (!) και κούμπουλα.

Κυδώνια.

Λιτή ομορφιά.

Αγριόδυοσμος.



"'Εργο" ασυνείδητου βοσκού...



Το αστείρευτο ρέμα της περιοχής.

Αγρός με καλλιέργεια φασολιών.

Λαχανόκηπος στο Κοκκινονέρι.

"Αριδιασμένο" (ανοιγμένο) πράσινο καρύδι.