Κέντρο Περιβάλλοντος Γέρμα: Οι καστανιές του Γέρμα Καστοριάς και η φετινή (έτ. 2013) συγκομιδή των καρπών τους.

Κάστανα μαζεμένα σε κουβά.

Το ορεινό χωριό «Ο Γέρμας» Καστοριάς κατέχει και διαχειρίζεται μία εκτεταμένη εδαφική έκταση, στην οποία αυτοφύονται αναρίθμητα δέντρα ποικίλων ειδών, εκτός του είδους της καστανιάς! Εκ του λόγου τούτου, στο αναφερόμενο χωριό έως το 1935 (;) δεν υπήρχε ούτε μία (!) καστανιά. Κατά το έτος αυτό, ένας προοδευτικός αγρότης και άριστος πατριώτης, ο αείμνηστος Ζήσης Πανές, ο αποκαλούμενος Μύταλας, φύτεψε την πρώτη καστανιά τού Γέρμα σε ένα κτήμα του που βρισκόταν στην περιοχή «Του Στυλ’ ο λάκκος».

Αρκετά χρόνια αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1970, ο αείμνηστος Τριαντάφυλλος Αλεξίου (+ 2006) φύτεψε αρκετές καστανιές, περί τις 20 με 30, ολόγυρα στο αμπέλι του, που βρίσκεται στο βουνό Πάσχος. Οι καστανιές αυτές αναπτύχθηκαν αρκετά και σήμερα αποτελούν ένα όμορφο και καρπερό καστανόδασος.

Καρποφόρα καστανιά στον Πάσχο.

Ένα άλλο κτήμα με πολλές καστανιές υπάρχει σε πλαγιά του όρους «Μακρυβούνι» του Γέρμα. Τις καστανιές αυτές τις φύτεψε περί το έτος 1995 ο δραστήριος δάσκαλος Τάσιος Τζούνας κι έκτοτε αναπτύσσονται κανονικά και αποτελούν στολίδι της περιοχής.

Όλες οι προαναφερόμενες καστανιές του Γέρμα καρπίζουν εκλεκτά κάστανα, τα οποία ωριμάζουν κάθε χρόνο περί τα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου. Κατ’ αυτό το χρονικό διάστημα, οι ιδιοκτήτες των δέντρων καστανιάς μεταβαίνουν σε αυτά κρατώντας «ούρους» (: είναι ξύλινα ραβδιά μήκους 4 – 5 μέτρων), χοντρά γάντια και τσουβάλια. Όταν φθάσουν εκεί «τσιολνούν» (ραβδίζουν) τις καστανιές με τους ούρους, μαζεύουν με γαντοφορεμένα χέρια τα πεσμένα κάστανα, τα συγκεντρώνουν σε τσουβάλια και κατόπιν τα μεταφέρουν στις οικίες τους.

Την παραπάνω διαδικασία συγκομιδής των καρπών από τις καστανιές τους, που βρίσκονται στο βουνό Πάσχος, ακολούθησαν τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013 και οι αδελφοί Γιώργος και Κώστας Τ. Αλεξίου. Φωτογραφίες απ’ αυτήν την καστανοσυγκομιδή συνοδεύουν το παρόν κείμενο.

(Γιώργος Αλεξίου)

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Κάστανα. Ποίημα Στέφανου Δάφνη.

«…Σε ένα δημοτικό λιανοτράγουδο διαβάζουμε ότι το κάστανο θέλει κρασί και το καρύδι μέλι, και το κορίτσι φίλημα πουρνό και μεσημέρι. Πολύ συχνό είναι στη λογοτεχνία και το μοτίβο της παρέας των φίλων που περνούν τα χειμωνιάτικα βράδια με κρασί και κάστανα στη θράκα. Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα «Ψυχής ιατρείον» του Στέφανου Δάφνη, απ’ όπου ξεχωρίζω τους στίχους:

Γυναίκα, λέω να βάλουμε κι ένα βαρέλι με κρασί,

που το χειμώνα θα ’ρχονται κι οι φίλοι μας να πιούνε.

(…)

Τη νύχτα, που τα κούτσουρα θα καίν’ στο παραγώνι,

τα κάστανα θα ψήνονται στη θράκα από τη χώρα,

με ρούχα ογρά, που θα μυρίζουν άνεμο και χιόνι,

θάρχονται οι φίλοι μας πιστοί, καλόβολοι, όπως τώρα.

Ζέστη, κρασί, φίλοι, και ψημένα κάστανα. Ναι, έτσι θεραπεύεται η ψυχή».

(Ελήφθη απ’ το Διαδίκτυο)