Το φυτό Μυρτιά στις ειδυλλιακές κοιλάδες του Γέρμα.



Η Παναγία Μυρτιδιώτισσα των Κυθήρων

και δίπλα της μία ταξιανθία μυρτιάς.

    Η όμορφη Μυρτιά με τα λευκά κι εύοσμα άνθη φυτρώνει και αναπτύσσεται σε πολλές περιοχές του Γέρμα. Οι βατότερες απ’ αυτές τις περιοχές είναι παραποτάμιες και φέρουν τις ονομασίες, κατά περίπτωση, «Σελιό», «Γιάζια», «Κοκκινονέρι» και «Μότσιαλη». Στις ρεματιές αυτές ο Γράφων έβοσκε, όταν ήταν μικρό παιδί, κατά τη δεκαετία του 1960, τα αρνιά και τα κατσικάκια του, έβλεπε και θαύμαζε τις πολυάριθμες μυρτιές τους και απολάμβανε το λεπτό και φίνο άρωμα των ανθέων τους.

Ανθισμένες μυρτιές στον Γέρμα.

Η Μυρτιά ή Σμυρτιά (Myrtus communis) είναι ένας χαριτωμένος θάμνος πολύκλαδος και μακρόβιος, που φθάνει σε ύψος τα 3 - 4 μέτρα. Έχει φύλλα μικρά, ωοειδή - λογχοειδή, λεία, με χρώμα σκουροπράσινο γυαλιστερό, που κατά το τρίψιμο αναδίδουν ευχάριστη μυρωδιά. Τα άνθη της βγαίνουν στις κορυφές των κλαδίσκων κατά την μήνα Ιούνιο, είναι λευκά κι εύοσμα και παράγουν ένα πολύτιμο αιθέριο έλαιο, το μυρτέλαιο, που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στην παρασκευή καλλυντικών και στη φαρμακευτική. Οι καρποί της είναι μικροί σαν ρεβίθια και αποτελούν πολύ καλή τροφή για τα πουλιά, ιδιαίτερα τις τσίχλες. Απ’ το ξύλο της κατασκευάζονται ωραία διακοσμητικά αντικείμενα κι απ’ τα κλαδιά της μικρά καλάθια.

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τη μυρτιά ιερό φυτό και την είχαν αφιερωμένη στην Αφροδίτη, στη θεά της ομορφιάς,. Κατά τις εορτές της θεάς, φορούσαν στις σοφές κεφαλές τους στεφάνια από ανθισμένους κλάδους μυρτιάς.

Οι Νεοέλληνες, ακολουθώντας το παράδειγμα των ένδοξων προγόνων τους, θεωρούν τη μυρτιά φυτό της Παναγίας και την απεικονίζουν σε αρκετές ιερές εικόνες της, που φέρουν την ονομασία «Παναγία η Μυρτιδιώτισσα». Η πλέον γνωστή απ’ αυτές τις εικόνες βρίσκεται στα Κύθηρα και αναγνωρίζεται ως η εφέστια εικόνα του νησιού. Η εν λόγω εικόνα πήρε αυτήν την υπέροχη προσωνυμία, επειδή βρέθηκε από κάποιον βοσκό επάνω στα κλαδιά μιας ανθισμένης μυρτιάς. Η ανεύρεσή της εορτάζεται στις 24 Σεπτεμβρίου. Τότε γιορτάζουν και οι κοπελιές που φέρουν το όνομα Μυρτώ ή Μυρσίνη.

 

Ανθισμένος κλαδίσκος μυρτιάς του Γέρμα

Καρποί μυρτιάς από τον Γέρμα.

 ΤΡΟΠΑΡΙΟ
ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑΣ:

«Αγάπην, ομόνοιαν και στοργήν,

παράσχου συζύγοις και γονεύσι Μήτερ Θεού,

και δίδου πλουσίως, χαράν και ευφροσύνην,

πιστότητα, ειρήνην, Μυρτιδιώτισσα.
ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Η μυρτιά

Είχα μια θάλασσα στο νού

κι ένα περβόλι τ’ ουρανού,

την ώρα που άνοιγα πανιά

για την απάνω γειτονιά.

………………………....

Στα παραθύρια τα πλατιά

χαμογελούσε μια μυρτιά,

κουράστηκα να περπατώ

και τη ρωτώ και τη ρωτώ:

…………………………

Πες μου μυρτιά, να σε χαρώ,

που θα ’βρω χώμα και νερό,

να ξαναχτίσω μια φωλιά,

για της αγάπης τα πουλιά.

…………………………

Στα παραθύρια τα πλατιά

είδα και δάκρυσε η μυρτιά,

την ώρα που άνοιγα πανιά

για την απάνω γειτονιά.

(Ποίημα Ν. Γκάτσου, μελοποίηση Μ. Θεοδωράκη,πρώτη εκτέλεση Γιοβάννα, έτος 1960).